Photo by Marek Levák on Unsplash
Istnieje wiele różnych metod wychowywania dzieci. Podobną rzecz można powiedzieć o programach służących do sprawowaniu kontroli rodzicielskiej oraz monitorowaniu aktywności dziecka. Przetestowaliśmy czołowe aplikacje tego typu, aby pomóc Ci wybrać tę właściwą dla potrzeb Twojej rodziny.
Współcześnie żyjące dzieci nie pamiętają czasów, gdy nie było Internetu. Prawda jest taka, że spędzają one w Internecie więcej czasu niż ktokolwiek inny, a tym bardziej ich rodzice. Jeśli jesteś rodzicem, stanowi to problem, gdyż w cyberprzestrzeni można znaleźć drastyczne, zatrważające i nielegalne treści lub aplikacje, przed którymi chcesz uchronić swoje dzieci. Usługi kontroli rodzicielskiej mogą pomóc Ci w zarządzaniu coraz bardziej rosnącą liczbą urządzeń, z których korzystają Twoje pociechy. Zanim jednak zaczniesz nakładać ograniczenia i restrykcje, poświęć trochę czasu na poznanie tego, w jaki sposób Twoje surfujące po Internecie dziecko używa technologii.
Oprogramowania i sprzęty służące kontroli rodzicielskiej pozwalają na blokowanie niepożądanych internetowych treści, wyznaczanie limitów dostępu do Internetu, ograniczanie użytkowania ryzykownych aplikacji, itd. Są one w gruncie rzeczy jednym ze sposobów zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa w trakcie korzystania z komputerów lub urządzeń mobilnych. Zanim zainstalujesz jakikolwiek program, porozmawiaj o tym ze swoim dzieckiem tak, aby miało ono poczucie, że szanujesz jego prywatność. W innym wypadku zrobi bowiem wszystko, aby znaleźć sposób na obejście zabezpieczeń. Fakt, że kontrolujesz swoje dziecko dla jego dobra i bezpieczeństwa, nie będzie miał tu żadnego znaczenia. Coraz większym problemem staje się również uzależnienie od technologii, dlatego ważne jest, aby dzieci same dla siebie nauczyły się, jak w dobry sposób korzystać z nowoczesnych urządzeń.
Monitorowanie urządzeń dziecka
Minęły już czasy, gdy jeden program do kontroli rodzicielskiej zainstalowany na rodzinnym komputerze wystarczał do zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa. W dzisiejszych czasach dzieci mają do dyspozycji różne rodzaje połączonych z Internetem urządzeń, co musi być brane pod uwagę przy wyborze właściwego systemu kontroli.
Przed podjęciem ostatecznej decyzji odnośnie konkretnej aplikacji musisz upewnić się, że jest ona kompatybilna ze wszystkimi rodzajami urządzeń mobilnych, które posiadasz w domu. Wszystkie aplikacje w naszym zestawieniu obsługują urządzenia z systemem Windows i Android. Nie wszystkie jednak są kompatybilne z systemem macOS i iOS. Funkcje ustawiania limitów dostępu (Screen Time) na urządzeniach firmy Apple z systemami iOS, iPadOS i macOS są całkiem sprawne, a ich dodatkową zaletą jest to, że w wypadku problemów możesz liczyć na pomoc ze strony producenta sprzętu. Również firmy Microsoft oraz Google oferują własne narzędzia kontroli rodzicielskiej (odpowiednio Family Safety oraz Family Link). Są one bezpłatne, dlatego powinieneś rozważyć ich przetestowanie zanim podejmiesz decyzję o zakupie płatnego programu od zewnętrznego producenta.
Zauważ, że niektóre programy kontroli rodzicielskiej wykorzystują technologię VPN w procesie filtrowania treści internetowych. Ikona VPN będzie wówczas widoczna na ekranie w trakcie działania programu, jednak nie oznacza to wcale tego, że połączenie internetowe Twojego dziecka jest w pełni zabezpieczone przez wirtualną sieć prywatną ani tego, że adres IP jego urządzenia jest maskowany.
Sprawdź również, czy nie będziesz miał problemów z ograniczeniami dotyczącymi liczby urządzeń lub profili dziecka. Dla dużych rodzin korzystną opcją będą na przykład programy Norton Family i Kaspersky Safe Kids, które działają na nieograniczonej liczbie urządzeń. Większość aplikacji do kontroli rodzicielskiej działa na zasadzie subskrypcji. Ich pułapy cenowe wiążą się zatem z określoną liczbą urządzeń, choć w niektórych przypadkach dostępne są darmowe wersje zapewniające podstawową ochronę na ograniczonej liczbie urządzeń. Jeśli Twoje dzieci używają wyłącznie smartfona, warto przejrzeć zestawienie aplikacji do kontroli rodzicielskiej przeznaczonych na urządzenia mobilne.
Jeśli instalowanie oprogramowania do kontroli rodzicielskiej oddzielnie na każdym urządzeniu w domu staje się zbyt skomplikowane, możesz rozważyć skorzystanie z kompleksowego rozwiązania, takiego jak Circle Home Plus. Jest to system, który filtruje treści internetowe z poziomu routera, co powoduje, że wprowadzone ustawienia dotyczą wszystkich znajdujących się w domowej sieci urządzeń. Nie jest to rzecz jasna ten sam poziom kontroli i szczegółowego monitorowania aktywności co w przypadku oprogramowania zainstalowanego na każdym urządzeniu osobno, ale kompleksowość tego rozwiązania jest godna uwagi.
Filtry internetowe, limity czasu i aplikacje
Każde dobre narzędzie kontroli rodzicielskiej posiada funkcję filtrowania treści, dzięki czemu blokowany jest dostęp do stron internetowych zawierających nienawiść, przemoc czy pornografię. Taki rodzaj filtrowania sprawdza się tak naprawdę tylko wówczas, gdy działa niezależnie od wyszukiwarki internetowej oraz obejmuje strony szyfrowane protokołem HPPS. W innym wypadku bystry nastolatek może obejść system za pomocą maskującego oprogramowania proxy lub mniej popularnej wyszukiwarki internetowej. Użycie przeglądarki Tor Browser lub takiej z wbudowaną siecią VPN może złamać nawet najsolidniejsze zabezpieczenia. Większość aplikacji oferuje również możliwość aktywowania na stałe filtra SafeSearch, choć takie ustawienia ograniczają się często do wyszukiwarek Google, Bing, a czasami również portalu Youtube. Dziecko może jednak skutecznie ominąć większość tego typu zabezpieczeń, korzystając ze specjalnej przeglądarki, na przykład takiej jak DuckDuckGo. Najlepsze aplikacje do kontroli rodzicielskiej prowadzą też oczywiście szczegółowy rejestr aktywności dziecka w sieci.
Tworzenie harmonogramów dostępu jest kolejną bardzo powszechną cechą aplikacji do kontroli rodzicielskiej. Niektóre z nich pozwalają rodzicom tworzyć dzienny lub tygodniowy harmonogram użytkowania danego urządzenia. Inne z kolei umożliwiają ograniczanie ilości czasu spędzanego przez dziecko w Internecie. W programie Qustodio można ustawić ograniczenia czasowe związane z użytkowaniem określonych aplikacji na urządzenia mobilne i stacjonarne. Jest to szczególnie przydatne dla dzieci, które mają nawyk grania w gry lub przeglądania mediów społecznościowych w czasie, gdy powinny odrabiać pracę domową. Najlepsze programy umożliwiają wprowadzenie ograniczeń na wszystkich używanych przez dziecko urządzeniach, uniemożliwiając mu tym samym unikanie limitów poprzez korzystanie z różnych urządzeń.
Wysyłanie wiadomości oraz media społecznościowe
W miarę dorastania dzieci filtrowanie treści może zacząć tracić sens. W pewnym momencie zaczynasz się bowiem bardziej przejmować interakcją swoich pociech ze światem zewnętrznym. Jeśli ich znajomi spotykają się z nimi osobiście, możesz ich przynajmniej poznać. Co masz jednak począć ze znajomymi z mediów społecznościowych, o których Twoje dziecko nigdy nie wspomina? Kim tak naprawdę są i o czym z nim rozmawiają? Mimo iż pewien zakres kontroli i nadzoru jest do zaakceptowania, nie możesz zapominać o respektowaniu podstawowego prawa dziecka do prywatności. Dlatego też lepiej jest czasem zachęcić dziecko do otwartej dyskusji niż szpiegować je za pomocą oprogramowania do kontroli rodzicielskiej.
Niektóre aplikacje umożliwiają kontrolowanie kontaktów i wiadomości oraz zapobieganie potencjalnie niebezpiecznym sytuacjom. Za pośrednictwem niektórych programów można nawet blokować tworzenie nowych kontaktów lub przeglądać treść wiadomości. Pamiętaj jednak o tym, że funkcje te dotyczą głównie SMS-ów i nie obejmują komunikatorów, takich jak WhatsApp, Snapchat i Signal. Monitorowanie mediów społecznościowych może również zapewnić Ci wgląd w życie towarzyskie Twojego dziecka, choć wiele aplikacji całkowicie zrezygnowało już z tej funkcji lub ograniczyło ją do kontroli Facebooka.
Kontrola rodzicielska a streaming materiałów video
Za pomocą narzędzi kontroli rodzicielskiej możesz również blokować dostęp do aplikacji lub stron udostępniających materiały video lub ustalać limity czasu, przez jaki Twoje dziecko może z nich korzystać. Są jednak wyjątki. Żadna z aplikacji służących kontroli nie pozwala na ograniczanie dostępu do serwisów, takich jak Netflix czy Disney+. W takim przypadku musisz skonfigurować wewnętrzne ustawienia takiego serwisu.
Serwisy streamingowe różnią się, jeśli chodzi o dostępność narzędzi kontroli rodzicielskiej. Niektóre z nich są zupełnie pozbawione takiej możliwości, podczas gdy inne umożliwiają po prostu ustawienie trybu ,,przyjazny dla dzieci”, w którym wyświetlana jest jedynie zawartość odpowiednia dla młodych dzieci. Topowe platformy streamingowe oferują też możliwość zabezpieczenia indywidualnych profili użytkownika, uniemożliwiając tym samym dziecku przełączenie się na nieobjęty kontrolą profil bez podania hasła lub numeru PIN.
Zdalne powiadomienia i zarządzanie
Wiele dzieci korzysta z Internetu właściwie wyłącznie za pośrednictwem swojego telefonu. Na szczęście, wiele aplikacji do kontroli rodzicielskiej oferuje funkcje monitorowania aktywności dziecka, ustalania podstawowych zasad oraz przeglądania powiadomień. Tego typu funkcje okazują się szczególnie przydatne, gdy dziecko chce wysłać Ci ze swojego urządzenia prośbę o udzielenie dostępu lub zwiększenie limitu użytkowania danej strony. Możesz wówczas szybko odpowiedzieć na taką prośbę nawet w sytuacji, gdy jesteś bardzo zajęty. Masz też oczywiście możliwość zarządzania wszystkim online lub lokalnie z poziomu komputera, na którym masz dostęp do wszystkich raportów aktywności oraz nałożonych ograniczeń. Wszelkie wprowadzone tam przez Ciebie zmiany powinny automatycznie pojawić się na urządzeniach dziecka w momencie połączenia się z siecią internetową.
Najlepsze aplikacje posiadają też funkcje wysyłania rodzicom powiadomienia w sytuacjach, gdy dziecko próbuje wejść na zablokowaną stronę, pisze wiadomość przy użyciu podejrzanego języka lub w inny sposób nagina ustalone zasady. Rodzice otrzymują stosowną wiadomość za pośrednictwem wybranego przez siebie wcześniej kanału informacji (aplikacja, strona internetowa, e-mail, SMS, itp.).
Funkcje zaawansowane
Gdy wykraczamy poza obszar właściwości podstawowych, systemy kontroli rodzicielskiej zaczynają się od siebie różnić. Dostępność licznych zaawansowanych funkcji pozwala danej aplikacji wyróżnić się na tle innych. Wśród takich funkcji znajdują się na przykład monitorowanie aktywności w serwisie Youtube, geofencing oraz zdalne blokowanie urządzenia. Aplikacja Family Safety firmy Microsoft pozwala nawet obserwować nastolatków w momencie, gdy prowadzą samochód, aby ukształtować w nich nawyki dobrego zachowania na drodze. Niektóre programy zawierają także zaawansowane wersje funkcji standardowych. Przykładem jest tu choćby filtrowanie treści. Najlepsze filtry nie korzystają jedynie z bazy danych kategorii, lecz dodatkowo analizują zawartość danej strony, blokują bluźniercze lub obraźliwe treści, a także pozwalają na samodzielne dodawanie blokowanych kategorii lub pojedynczych słów. Godne uwagi są również te aplikacje, w których uwierzytelnianie danych użytkownika odbywa się dwuetapowo.
Dokonaj świadomego i przemyślanego wyboru: zapoznaj się z pełnymi recenzjami poszczególnych aplikacji do kontroli rodzicielskiej. Niektóre z nich oferują bezpłatne okresy próbne, z których warto skorzystać przed wydaniem jakichkolwiek pieniędzy.
Na podstawie artykułu Neila J. Rubenkinga opublikowanego na stronie www.uk.pcmag.com